Veiligheid moet vóór de bouw, tijdens de bouw en bij ingebruikname van objecten continu, en met een hoge mate van zekerheid, aantoonbaar geborgd zijn. Het veiligheidsbewustzijn komt echter vaak pas ter sprake in de uitvoering. Pas dan zijn de risico’s immers zichtbaar en tastbaar, maar sta je wel al voor een voldongen feit.
Daarom adviseren de adviseurs van INNOCY om al tijdens de planstudie na te denken over welke impact een ontwerpkeuze heeft op veiligheid in de gebruiks- en onderhoudsfase. INNOCY wordt dan ook vaak bij infraprojecten aangehaakt, niet alleen in de uitvoering, maar juist ook al in het voortraject, de ontwerpfase.
Gelukkig merken we steeds meer dat veiligheid niet meer als bijzaak wordt gezien, begint Midas Luijer, Adviseur Integrale Veiligheid bij INNOCY. “Het besef van het veiligheidsaspect al meenemen tijdens de ontwerpfase groeit. En dat is mooi, want de impact die je dan kan maken is groter dan wanneer er pas aandacht voor is in de uitvoering of erger nog, als het al te laat is en je allerlei brandjes moet blussen in de beheer- en onderhoudsfase. Vanuit onze divisie proberen we daarom al heel snel aan te haken bij een ontwerpteam. Vooral om ontwerpteams te prikkelen om na te denken over veiligheid. Wat voor impact heeft een ontwerpkeuze op de veiligheid in de uitvoeringsfase of tijdens de beheer- en exploitatiefase? Veiligheid is een belangrijke afwegingsfactor bij het komen tot bouwkundige en technische oplossingen in het ontwerp.”
Veiligheidsbesef
De traditionele ‘projectdriehoek’ bestaat momenteel nog uit drie variabelen voor het sturen en beheersen van projecten: kwaliteit, geld en tijd. “Eigenlijk zou dat een ‘ruit’ moeten zijn waarin veiligheid onderdeel is, want veiligheid is minstens zo belangrijk”, vindt Ferry Spruit, Adviseur Industriële Automatisering bij INNOCY. “Vanuit mijn divisie werken we veel voor ProRail, en daar is veiligheid heel erg ingeburgerd.” Midas vult aan: “Ook in de ‘reguliere’ wegenbouw is het veiligheidsbesef er meestal wel bij de hoofdaannemer, maar is de grootste uitdaging om ook alle onderaannemers mee te nemen in de veiligheidscultuur. Zij vervullen slechts tijdelijk één of meerdere taken. Hoe meer schakels in de keten, des te groter de uitdaging een project veilig en beheerst uit te voeren.”
Tekst gaat verder onder de afbeelding.
Veiligheid en renovatie
Niet alleen bij nieuwbouw moet veiligheid integraal onderdeel zijn van een ontwerp, ook bij renovatieopgaven van assets is het van belang dat veiligheid al in de start van een project wordt meegenomen. Ferry: “Een brug bijvoorbeeld moet bij een renovatie voldoen aan de arbeidsmiddelen- en machinerichtlijn/machineverordening. Onderdeel daarvan is ook dat de brug veilig bediend, geïnspecteerd en onderhouden moet kunnen worden. Daarvoor wordt een risicobeoordeling opgesteld en aan de hand van de vigerende normen worden eventuele maatregelen getroffen om het geheel veiliger te maken.” Een positieve ontwikkeling, want in de jaren zeventig en tachtig was het veiligheidsthema niet zo actueel en werden er minder eisen gesteld. Midas: “Met het oog op de vervangings- en renovatieopgave is het dus belangrijk om het veiligheidsaspect direct mee te nemen. Zodat het object over zestig jaar nog steeds goed en veilig gebruikt, geïnspecteerd én onderhouden kan worden.”
Beheersbare risico’s
De adviseurs van INNOCY beseffen ook dat elke beheersmaatregel of keuze weer een potentieel ander risico teweegbrengt. “Dat is de afweging die je maakt en die risico’s moeten goed belegd zijn in de documentatie en uiteindelijk overgedragen worden aan de asseteigenaar. Je kunt nooit een 100% veilige omgeving creëren, maar er valt nog veel winst te behalen door het gesprek aan te gaan en het besef te laten groeien in de voorfase”, resumeert Midas. “Stel jezelf continu de vraag: stel dat het misgaat, wat hebben we met elkaar gedaan op dit punt om dit risico te voorkomen? Op die manier kijkt de arbeidsinspectie ook terug naar wat er voorafgegaan is aan een incident en welke maatregelen zijn genomen om het incident zo goed mogelijk te beheersen of te voorkomen. Daarom doen we ook regelmatig een beroep op technische inspecteurs om gezamenlijk en met een frisse blik de juiste afwegingen en keuzes te maken in het ontwerp.”
INNOCY gelooft in de integrale benadering van veiligheid in projecten. “We kijken per projectfase hoe veiligheid geborgd moet worden in het project, beschouwen daarin diverse veiligheidsthema’s integraal en zoeken naar raakvlakken en samenlooprisico’s binnen die thema’s.” INNOCY denkt en werkt met een vooruitziende blik zodat veiligheidsissues van de toekomst zichtbaar en beheerst worden in het heden.
