Werken aan de nieuwe 'oren en ogen' van treinen

Niet alleen in Europa, maar wereldwijd beginnen landen ERTMS in te zetten, waaronder China, India en Australië. ERTMS (afkorting van 'European Railway Traffic Management System') heeft tot doel de kwaliteit van het spoorwegnet te verbeteren om het efficiënter en veiliger te maken. Het spoor is de afgelopen jaren steeds drukker geworden. Veel landen, waaronder Nederland, hebben tot nu toe gebruik gemaakt van ATB-railbeveiligingssystemen, die zich richten op het beveiligen van het spoorgedeelte. Met ERTMS krijgen treinen zelf meer 'oren en ogen'. Dit nieuwe treinbeveiligingssysteem houdt continu toezicht op de snelheid en remafstanden van elke trein op basis van spoor- en treingegevens. Als de werkelijke snelheid van de trein de toegestane gegevens overschrijdt, wordt er automatisch geremd en wordt de trein onmiddellijk tot stilstand gebracht.

Enorme schaal

Het overgangsproces naar ERTMS is een langlopend complex project van enorme omvang en vergt miljarden euro's aan investeringen. De ATB-signaleringssystemen die jarenlang het treinlandschap hebben gevormd, zijn niet meer nodig en verdwijnen. Voor een vlotte en probleemloze overgang naar ERTMS is een tijdelijke IT-oplossing om de snelheidsbewaking van treinen tussentijds over te nemen echter absoluut noodzakelijk. De Nederlandse ERTMS-organisatie heeft ICT Group gevraagd om te helpen bij het bouwen van dit interim-systeem, genaamd STM ATB (Specific Transmission Module).

"Sinds 2004 zijn we nauw betrokken bij de ontwikkeling van ERTMS. We kennen het systeem van binnen en van buiten, zowel van de infrastructuurkant als van de treinkant", legt systeemontwerper Frans Slothouber uit  waarom ICT Group is gekozen om STM ATB mede te ontwikkelen. Slothouber heeft ruim twintig jaar ervaring in softwareontwikkeling voor spoorsystemen bij ICT InTraffic, onderdeel van de divisie Public Mobility van ICT Group. "De bedoeling was om als blauwdruk een open generiek STM te ontwikkelen en uit te rollen door licenties aan te schaffen. Op deze manier konden vervoerders en treinfabrikanten hun eigen systeem laten bouwen voor hun eigen treinen", zegt Slothouber. Het STM-ATB-systeem aan boord vormt een verbinding tussen de ERTMS-apparatuur op de trein en de ATB-baanapparatuur en maakt het mogelijk om "ERTMS-treinen" op ATB-sporen te laten rijden. Dit maakt een gefaseerde uitrol van ERTMS mogelijk, waarbij treinen zowel op 'nieuwe' als 'oude' sporen kunnen rijden.

Bekeerd

In Nederland maakt NS al gebruik van een STM ATB-vergunning voor haar treinen die worden omgebouwd naar ERTMS. Al haar leveranciers zijn verplicht om de module toe te passen. Verder werkt ICT Group voor een bekende treinfabrikant, om het systeem aan te passen voor gebruik in zijn treinen. ICT Group heeft een vergelijkbare applicatie ontwikkeld voor een ERTMS-testorganisatie voor het ERTMS-traject in het Verenigd Koninkrijk.

Wilko in 't Anker, sales director bij ICT InTraffic, verwacht dat de betrokkenheid van ICT Group bij STM ATB bij veel meer bedrijven in de aandacht zal komen. "De overstap naar ERTMS vraagt veel van de spoorsector, van vervoerders tot treinfabrikanten en onderhoudsbedrijven. 

'Veel bedrijven zijn op zoek naar geschikte oplossingen en vertrouwen op ons om hen te helpen. We werken al jaren voor de sector aan het ontwikkelen van software voor veiligheidskritische spoorsystemen', 

Waardoor we een unieke kennispositie hebben opgebouwd over wat er nodig is om veiligheidskritische systemen als deze aan de praat te krijgen."